Η στάση του πληθυσμού

Ο πληθυσμός δεν τηρεί κοινή και ενιαία στάση στη μεγάλη σύγκρουση που διαδραματίζεται στο νησί. Ένα τμήμα του, και ιδιαίτερα οι κάτοικοι των αστικών κέντρων, που είχαν στενότερη πολιτισμική σχέση με τους Λατίνους και τη Δύση, συμπαρατάσσεται με τους Βενετούς. Σημαντικό, όμως, ποσοστό πληθυσμού της υπαίθρου, δυσαρεστημένο καθώς είναι από την καταπίεση των φεουδαρχών αλλά και του βενετικού κρατικού μηχανισμού, παρακολουθεί μάλλον αδιάφορα τις εξελίξεις. Το δίλημμα αυτό του κρητικού λαού αποτυπώνεται πολύ εύστοχα από τον ποιητή Μαρίνο Τζάνε Μπουνιαλή, το συγγραφέα της έμμετρης αφήγησης του Κρητικού Πολέμου:

Από κακό σ' χειρότερο επέσασιν οι μαύροι

Και δεν κατέχουσι να που(ν), Τούρκοι ειν' καλλιά ή Φράγκοι