Άγιοι Δέκα

Το Νοέμβριο του 249 ο αυτοκράτορας Δέκιος εκδίδει στη Ρώμη διάταγμα κατά των χριστιανών. Τους επόμενους μήνες ο διωγμός εξαπλώνεται σ' όλη την αυτοκρατορία, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης. Ο ανθύπατος του νησιού Πλατίμαιος «προσεκαλείτο εγγράφως πάντας τους οικούντας την χώραν» (Θεοχάρη Δετοράκη, Οι άγιοι της πρώτης βυζαντινής περιόδου και η σχετική προς αυτούς φιλολογία, Αθήνα 1970, σελ. 54-55) να παραστούν στα εγκαίνια του Ιερού της Τύχης στη Γόρτυνα.

Δέκα, όμως, άνδρες αρνούνται να θυσιάσουν στο ναό, συλλαμβάνονται και για ένα μήνα περίπου φυλακίζονται και βασανίζονται. Στις 23 Δεκεμβρίου του 250 μ.Χ. «Έξωθεν δε της πόλεως απαχθέντες» θανατώθηκαν «δια ξίφους» σε κάποιο μέρος «καλούμενον μέχρι του νυν Αλώνιον» (Θεοχάρη Δετοράκη, Οι άγιοι της πρώτης βυζαντινής περιόδου και η σχετική προς αυτούς φιλολογία, Αθήνα 1970, σελ. 56-57).

Ο ανώνυμος αγιογράφος διέσωσε τα ονόματά τους: «πέντε μεν εξ αυτής της μητροπόλεως Γορτύνης, οι εισίν Θεόδουλος, Σατορνίλος, Εύπορος, Γελάσιος, Ευνικιανός... από δε Κνοσού Ζωτικός, από δε Λεοβένης Πόμπιος και εκ του Πανόρμου Αγαθόπους, εκ δε Κυδωνίας Βασιλείδης και από του Ηρακλείου Ευάρεστος» (Θεοχάρη Δετοράκη, Οι άγιοι της πρώτης βυζαντινής περιόδου και η σχετική προς αυτούς φιλολογία, Αθήνα 1970, σελ. 55).

365  |  395  |  431  |  448  |  535  |  623  |  654  |  668  |  727  |  750  |  765  |  767  |  795  |  827  |  843  |  862  |  949  |  960  |  961
365
395
431
448
535
623
654
668
727
750
765
767
795
827
843
862
949
960
961