Ενετική κυριαρχία (1204 - 1645)
Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας συνοδεύεται από διανομή των εδαφών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης. Μετά από μία σύντομη περίοδο Γενοβέζικης κυριαρχίας και πολεμικών συγκρούσεων, η βενετσιάνικη εξουσία εδραιώνεται οριστικά το 1217 και για τους επόμενους τεσσερισήμισι αιώνες η Κρήτη αποτελεί μία από τις σημαντικότερες, αν όχι τη σημαντικότερη, κτήσεις της «Γαληνοτάτης Δημοκρατίας».

Πρωτεύουσα και διοικητικό κέντρο παραμένει το Κάστρο που μετονομάζεται πλέον σε Κάντια (Candia), μία πόλη με εξαίρετη οικονομική και πνευματική κίνηση. Χαρακτηριστικό της σημασίας της είναι το γεγονός ότι το όνομα της πόλης χρησιμοποιείται πλέον για να προσδιορίζει ολόκληρη τη διοικητική περιφέρεια της Κρήτης που ονομάζεται Βασίλειο της Κάντια (Regno di Candia).

Η σύνδεσή της με τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους και η εγκατάσταση Ενετών αποίκων αναζωογονούν την πόλη. Οι ευνοϊκές αυτές συνθήκες οδηγούν σε αύξηση του αστικού πληθυσμού και σε νέες επεκτάσεις έξω από τον παλαιό οχυρωματικό περίβολο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με εκτεταμένη πλέον χρήση της πυρίτιδας και του πυροβολικού, υποχρεώνει τους Βενετούς να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν τη νέα οχύρωση της πόλης. Η διαμόρφωση του λιμανιού και η οικοδόμηση πλήθους εντυπωσιακών δημόσιων και ιδιωτικών οικοδομημάτων αλλάζουν ριζικά τη φυσιογνωμία της πόλης.

1204  |  1206  |  1211  |  1217  |  1228  |  1265  |  1278  |  1282  |  1299  |  1341  |  1363  |  1364  |  1446  |  1453  |  1462  |  1471  |  1508  |  1523  |  1527  |  1538  |  1544  |  1562  |  1567  |  1590  |  1592  |  1629  |  1637  |  1644  |  1645
Η πόλη και η ενετική οχύρωση κατά τα μέσα του 17ου αιώνα (Hans Rudolf Werdmϋller, Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, © Ε.Κ.Ι.Μ.)
«La isola de Candia», η νήσος Κάντια, 1600 (Βενετία, Museo Civico Correr)
Άποψη του Χάνδακα από τη θάλασσα, 1535 - 1540 (Fr. Hogenberg)
Χάρτης της Κρήτης με το λέοντα της Βενετίας, από το βιβλίο του Marco Boschini, Il regno tutto di Candia, 1651 (M. Boschini, Ηράκλειο, Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, © Ε.Κ.Ι.Μ.)
Η Βενετία κατά τον Μεσαίωνα. Απεικονίζεται η αναχώρηση του Μάρκο Πόλο για το ταξίδι του στην Ασία, 1400
1204
1206
1211
1211
1217
1228
1265
1278
1282
1299
1341
1363
1364
1446
1453
1462
1471
1508
1523
1527
1538
1544
1562
1567
1590
1592
1629
1637
1644
1645
1645