«Ούτε μιαν τουρκικήν ελαίαν»

Στις 22 Φεβρουαρίου 1899 στο Καστέλι Πεδιάδος ο Χακής Βαεραμάκης, πρώην κάτοικος Πεζών και «προσωρινώς διαμένων ήδη εν Ηρακλείω» πουλά στον Χατζή Εμμανουήλ Μηλιαράκη αγρό τριών μουζουρίων «περιέχοντα προ της τελευταίας πολιτικής ανωμαλίας, εβδομήκοντα περίπου μουρέλλα και μίαν απηδέαν, των οποίων μόνο αι ρίζαι σώζονται...». (Αρχείο συμβολαιογράφου Καστελίου Γ. Δρακόπουλου, πράξη υπ. αριθμ. 1091, Γ.Α.Κ. νομού Ηρακλείου, Εμμ. Γ. Δρακάκη, Τουρκοκρήτες και Χριστιανοί: οι σχέσεις των δύο κοινοτήτων μέσα από δικαιοπρακτικά έγγραφα, Η τελευταία φάση του Κρητικού Ζητήματος, Ε.Κ.Ι.Μ. 2001, σελ. 147)

Οι μουσουλμανικές περιουσίες στην ύπαιθρο υφίστανται στη διάρκεια της επανάστασης μεγάλες καταστροφές: τα δέντρα καίγονται ή κόβονται, τα αμπέλια καταστρέφονται, σπίτια, αποθήκες και στάβλοι πυρπολούνται ή ανατινάζονται με δυναμίτιδα. Οι επαναστάτες, συχνά, δρουν βάσει σχεδίου:

«Μας γράφουν λοιπόν, ότι δια να αναγκάσωμεν τους Τούρκους να εκπατρισθώσι, πρέπει μετά δραστηριότητος να αρχίσωμεν να καταστρέφωμεν τας περιουσίας αυτών και να μη αφήνωμεν ούτε μίαν Τουρκικήν ελαίαν... Η εργασία πρέπει να αρχίσει αμέσως και να είναι συστηματική».

(Έγγραφο της Επιτροπής Αμύνης Αρχανών προς τους Αρχηγούς, 17-3-1898, αριθμ. 610, Μανόλη Πεπονάκη, Η τουρκοκρητική ματανάστευση του 1897/1899, Η τελευταία φάση του Κρητικού Ζητήματος, Ε.Κ.Ι.Μ. 2001, σελ. 129)