Στα τέλη του 3ου αι. π.Χ. τοποθετείται το «Κοινόν των Κρητών» («Κοινόν των Κρηταιέων»), πολιτική ένωση υπό την ηγεσία της Κνωσού και της Γόρτυνας, με κύρια αρμοδιότητα τις εξωτερικές σχέσεις. Την ίδια περίοδο περίπου ξεσπά πόλεμος μεταξύ της συμμαχίας Κνωσού - Γόρτυνας με τη Λύττο, που είχε αρχίσει να επιδεικνύει μια ανεξάρτητη πολιτική. Η Λύττος το 220 π.Χ. καταστρέφεται ολοκληρωτικά και δεν κατοικείται για δυο περίπου αιώνες.
Η περίοδος μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση χαρακτηρίζεται από αναταραχές και εσωτερικές κρίσεις με τη συχνή ανάμειξη ξένων δυνάμεων. Στην τέχνη της περιόδου (4ος - 1ος αι. π.Χ.), η Κρήτη επηρεάζεται από τις τάσεις της υπόλοιπης Ελλάδας. Έργα φθάνουν κυρίως από τα αττικά εργαστήρια και άλλα εγχώρια έχουν έντονα την ταυτότητα των κέντρων αυτών.
