Το συγκρότημα που αποτελείται από τη Νομαρχία, το Δικαστικό Μέγαρο και το Ειρηνοδικείο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, πήρε τη μορφή του από τους οθωμανικούς στρατώνες που αντικατέστησαν τους ενετικούς στρατώνες του Αγίου Γεωργίου.

Οι ενετικοί στρατώνες, που χτίζονται γύρω στα 1583, είναι οι σημαντικότεροι και σπουδαιότεροι της πόλης και οφείλουν το όνομά τους στην παρακείμενη ομώνυμη ενετική πύλη του φρουριακού περιβόλου.

Κατά την άλωση του Χάνδακα από τους Οθωμανούς, πολλά δημόσια κτίρια κάηκαν, μεταξύ αυτών και οι στρατώνες. Σύντομα όμως ανακαινίσθηκαν από τις οθωμανικές αρχές και λειτούργησαν ξανά ως στρατώνες μέχρι και το 1856, οπότε και καταστράφηκαν από τον ισχυρό σεισμό που έπληξε την πόλη.

Ανοικοδομήθηκε με βάση σχέδια του αρχιτέκτονα Μούση ως ενιαίο κτίριο και στα τέλη της δεκαετίας του 1920 διαιρέθηκε σε τρία μέρη και ανάμεσά τους δημιουργήθηκαν υπαίθριες διαβάσεις.

Το πρώτο τμήμα από την πλευρά της Πλατείας Ελευθερίας απετέλεσε αρχικά διοικητήριο, στη συνέχεια στέγασε το γυμνάσιο Ηρακλείου και μεταγενέστερα τη Νομαρχία Ηρακλείου. Το μεσαίο στέγασε το δικαστικό μέγαρο και το τρίτο φιλοξένησε αρχικά το Δημόσιο Ταμείο και τις Εφορίες, ενώ σήμερα στεγάζει τη Λέσχη Αξιωματικών και το Ειρηνοδικείο Ηρακλείου.

Η ανατολική και η βόρεια όψη των οθωμανικών στρατώνων τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, 1910 - 1920 (συλ. Μ. Παπαδάκη-Δάνδολου)
Ο χώρος όπου κατά την ενετική και οθωμανική κυριαρχία στέγαζε στρατώνες, σήμερα, κατάλληλα διαμορφωμένος, στεγάζει τις υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, 2004 (φωτ. Βασίλης Κοζωνάκης)